از بین بردن لکه از روی پارچه

به محض آن که لکه روی پارچه پیدا شود برای از بین بردن آن باید دستورات ذیل را اجرا کرد.
* ابتدا علت و نوع لکه را که از چه موادی است پیدا کنید.
* نوع پارچه را به خصوص از لحاظ قابل شستشو بودن تعیین کنید.

* در جنس و رنگ پارچه و همچنین نوع ماده ای که برای رنگ کردن آن به کار رفته است دقت کنید.

* طرحی را که برای رفع لکه در نظر دارید قبلاً‌ تعیین کنید.
* هر نوع ماده ی شیمیایی را که می خواهید به کار ببرید، روی تکه ای از پارچه امتحان کنید و اگر می خواهید پارچه را بشویید لکه را قبل از شستن از بین ببرید.

* به خاطر داشته باشید که آب داغ بعضی لکه ها را ثابت می کند، مانند:‌ لکه ی تخم مرغ و خون و نیز لکه های چای، قهوه، عصاره ی بسیاری از میوه ها.

روش از بین بردن انواع لکه روی پارچه های قابل شستشو و غیر قابل شستشو:

الف) از بین بردن لکه ها روی پارچه های غیرقابل شستشو
به طور کلی سه روش اساسی برای پاک کردن انواع لکه از روی این گونه پارچه ها وجود دارد.

۱- پاک کردن لکه به وسیله ی محلول هایی مانند تتراکلرورکربن یا بنزین با استفاده از ابر یا برس.
۲- بی رنگ کردن لکه به وسیله ی آب اکسیژنه و اسید اگزالیک (جوهر ترشک) یا آب ژاول.
۳- تمیز کردن لکه به صورت خشک به وسیله ی خمیری از پودرهای جذب کننده مانند گچ فرانسوی یا پورد تالک

ب) از بین بردن انواع لکه روی پارچه های قابل شستشو:
برای برطرف کردن لکه ی خون و چسب و هر گونه لکه ای که دارای مواد قندی باشد،‌ اگر پارچه رنگی است، ابتدا محل لکه را به وسیله ی اسفنج با تتراکلروکربن شسته، سپس با آب سرد تمیز کنید. پس از آن محل لکه را با آب صابون نیم گرم بشوئید تا لکه کاملاً پاک شود. چنانچه این گونه لکه ها روی پارچه های نخی و کتانی سفید اثر بگذارد، ابتدا محل لکه را در آب سرد فرو برده و بشوئید؛ سپس با آب گرم و صابون لکه را کاملاً‌ از بین ببرید. اگر لکه کاملاً پاک نشد می توانید از محلول نمک (۴/۵ واحد نمک، ۲ واحد آب) استفاده کنید.

• برطرف کردن لکه ی شمع:
اگر فقط روی پارچه های نخی و کتانی سفید ریخته باشد ابتدا موم اضافی را بردارید، سپس قسمت لکه شده را بین کاغذ خشک بگذارید و یا با اتوی داغ فشار دهید؛ سپس با تتراکلروکربن و به وسیله ی اسفنج بشوئید. التبه می توانید به جای تتراکلروکربن از بنزین سفید استفاده نمایید. چنانچه لکه شمع روی هر نوع پارچه رنگی قابل شستشو ریخته باشد، جهت پاک کردن عیناً به همان طریقه ای برای پارچه های نخی و کتانی بکار گرفته اید عمل کنید.

• برطرف کردن لکه ی سقز (آدامس):
طرف دیگر پارچه را یخ بمالید و سپس سقز را از بین ببرید. اگر لکه باقی ماند آن را به وسیله اسفنج و تتراکلروکربن بشوئید.

• برطرف کردن لکه ی شکلات و کاکائو:
چنانچه لکه روی پارچه های سفید باشد، محل آن را با آب گرم و صابون بشوئید. سپس لکه را به وسیله ی تتراکلروکربن بشوئید و با آب گرم و اسفنج لکه را کاملاً از بین ببرید.

• برطرف کردن لکه ی چربی و روغن:
محل لکه را به وسیله ی اسفنج یا تتراکلروکربن بشوئید؛ سپس با آب نیم گرم و صابون لکه را کاملاً از بین ببرید. چنانچه لکه کهنه باشد آن را با آب اکسیژنه ی بی رنگ و سپس با آب، خوب بشوئید.

• برطرف کردن لکه چای یا قهوه:
برای برطرف کردن این گونه لکه ها روی پارچه های رنگی، محل لکه را با اسفنج و آب گرم بشوئید. چنان چه لکه باقی ماند، گلیسیرین گرم به کار ببرید و بگذارید نیم ساعت روی لکه بماند. سپس با آب، خوب شستشو داده و با آب گرم و صابون بشوئید. اگر لکه روی پارچه ی سفید و نخی بود، آب جوش را روی لکه بریزید و این کار را از طرف پشت پارچه تکرار کنید. اگر لکه از بین نرفت، با آب اکسیژنه و سپس با آب شستشو دهید. برای از بین بردن این گونه لکه ها اول از آب صابون استفاده نکنید؛ زیرا ممکن است لکه را ثابت کند.

• برطرف کردن لکه ی کره،‌ خامه و بستنی:
محل لکه را در آب سرد خیس کنید و با آب گرم و صابون بشوئید.

• برای برطرف کردن لکه ی ترشی:
می توان با کمی آمونیاک محلول در آب از بین برد.

• برای برطرف کردن لکه ی تخم مرغ و گوشت:
محل لکه را با آب سرد بشوئید. سپس لکه را با آب نیم گرم و صابون رفع کنید. اگر لکه روی پارچه های سفید از بین نرفت می توانید از تتراکلروکربن استفاده کرد.

• برای برطرف کردن میوه یا آب میوه:
پارچه را با آب سرد به وسیله ی اسفنج بشوئید. اگر لکه باقی ماند گلیسیرین به کار ببرید و بگذارید چند ساعتی بماند. سپس با آب گرم و صابون بشوئید.

برای از بین بردن لکه ها ابتدا علت و نوع لکه را که از چه موادی است را پیدا کنید

• برطرف کردن لکه علف:
محل لکه را با آب صابون نیم گرم بشوئید؛ سپس به وسیله ی اسفنج با الکل یا آب اکسیژنه، لکه را کاملاً از بین برده و با آب بشوئید. چنانچه پارچه، سفید نخی و کتانی بود محل لکه را با دنبه یا روغن مالش دهید، سپس با آب صابون گرم بشوئید. باقی مانده ی لکه را با آب اکسیژنه از بین ببرید.

• برطرف کردن لکه ی جوهر:
برای برطرف کردن آن می توان از خمیر پودرهای جذب کننده استفاده کرد. در مورد پارچه های نخی و کتانی، لکه را می توان به وسیله ی گلیسیرین از بین برد.

• برطرف کردن لکه ی زنگ آهن:
چنانچه این لکه روی پارچه های نخی و کتانی سفید باشد، محل لکه را در محلول اسید اگزالیک خیس کنید. به محض از بین رفتن لکه، پارچه را در محلول رقیق آمونیاک بزنید و خوب بشوئید. همچنین در این مورد می توان از آب لیمو و نمک برای برطرف کردن لکه استفاده کرد و سپس لکه را در آفتاب خشک کرد.

• برطرف کردن لکه ی مداد:
ابتدا محل لکه را کلروفرم یا الکل زده، سپس پارچه ی نرمی روی آن بکشید. چنان چه پارچه ی شما سفید بود، لکه را با مداد پاک کن پاک کنید؛ سپس با صابون بشوئید.

• برطرف کردن لکه ی رنگ:
رنگ تازه را پاک کنید و با آب گرم و صابون بشوئید. اگر لکه خشک شده بود آن را با روغن یا وازلین پاک کنید؛ سپس آن را به وسیله ی اسفنج با آب گرم و صابون بشوئید.

• برطرف کردن لکه ی سوختگی:
لکه ی سوختگی به ندرت ممکن است پاک شود؛ اما اگر پارچه پشمی بود از کاغذ سمباده ی نرم استفاده کنید. چنانچه پارچه کتانی و نخی و سفید بود، ابتدا پارچه را در آب خیس کنید و در آفتاب قرار دهید. این عمل را چندین بار تکرار کنید. اگر لکه باقی ماند، با آب اکسیژنه رنگ آن را ببرید و بعد خوب بشوئید.

• برطرف کردن لکه ی توتون:
به وسیله ی اسفنج و الکل صنعتی لکه را از بین ببرید. در مورد پارچه های کتانی سفید محل لکه را با آب سرد بشوئید، گلیسیرین به آن بزنید و بگذارید نیم ساعت بماند بعد با صابون و آب بشوئید.

• برطرف کردن لکه های سبزی:
اگر لکه های سبزی گیاهان و کلروفیل تازه باشد، برای برطرف کردن آن ها محلول آب و الکل و یا آب واتر به کار می رود؛ ولی اگر کهنه باشد باید پربرات دوسود با آب اکسیژنه و یا آمونیاک مصرف کرد.

• برطرف کردن لکه ی مرکب فرنگی معمولی:
چون این مرکب ترکیبات آهن دارد، باید با محلول جوهر ترشک و آب داغ غلیظ مالش داده شود و سپس از آب و صابون استفاده کنیم.

• لکه ی مرکب سیاه یا آبی:
محلول رقیقی از ۵ درصد پرمنگنات دوپتاس و آب تهیه کنید. لکه را در آن مدتی خیس کنید تا رنگ قهوه ای پیدا کند و سپس بیرون آورده، در محلول بی سولفیت دوسود که قدری سرکه در آن ریخته اند بگذارید؛ سپس از این محلول هم بیرون آورده این عمل را تکرار کنید. هر دفعه بعد از این که از بی سولفیت بیرون آوردید با آب زیاد بشوئید و دوباره در پرمنگنات بگذارید.

• برطرف کردن لکه ی جوهر معمولی از روی قالی:
با ریختن ماست ترش روی آن به طوری که چند مرتبه ماست را برداشته و عوض کنید برطرف می شود.

• برطرف کردن لکه ی مرکب چین:
این لکه به زحمت پاک می شود و بهتر است آن را با تتراکلروکربن پاک کنید.

• برطرف کردن لکه ی کپک:
کپک بعضی از اوقات روی پارچه هایی که آن ها را به صورت خشک نشده در قفسه گذاشته اید پیدا می شود. پارچه مزبور را یک ساعت در محلول نیم گرم پربرات دو سود بگذارید و سپس در آب ژاول گذاشته، با آب زیاد بشوئید.

• کردن لکه ی لاک ناخن:
در صورت طبیعی بودن جنس پارچه می توان از تینر و استون استفاده نمود. ولی در پارچه های مصنوعی به جای استون و تینر حتماً از تتراکلروکربن استفاده نمائید.

توجه: پاک کردن لکه های روغنی و جوهر از روی پارچه ی ساتن:
لکه ی روغنی روی پارچه ی ساتن را می توان به وسیله ی پودر تالک از بین برد. برای این کار پودر را بر روی لکه پاشیده و به آرامی آن را مالش دهید و چند دقیقه آن را به همان صورت گذاشته، سپس به وسیله ی برس نرمی با ملایمت آن را برس بکشید و تمیز کنید.

لکه های خودکار و جوهر را می توان با شیر گرم و الکل متلیک برطرف کرد و سپس در آب ولرم کاملاً شست تا اثر شیر و الکل از میان برود. پرمنگنات داروی خوبی برای برطرف کردن لکه هاست؛ مخصوصاً لکه های رنگی را از روی پارچه سفید به خوبی می زداید. اگر لکه کهنه باشد باید آن را به همین طریق پاک کرد. لکه های میوه های رنگی مانند شاه توت، آلبالو، انار، هندوانه، و غیره با محلول ۱۰ درصد هیدورسولفیت دوسود به خوبی از بین می رود.

منبع: نشریه بانو شماره ۳۲ – rasekhoon.net