شايع‌ترين بيماری کودکان در مدرسه

شایع‌ترین بیماری در دبستان

وقتی مدارس پیش‌دبستانی و دبستانی باز میشوند، از آنجا كه كودكان در یك اجتماع بزرگ قرار میگیرند، مهم‌ترین بیماریكه در این دوران دیده میشود، عفونت‌های تنفسی است كه به‌صورت سرماخوردگیهای مكرر، آنژین و گلودرد بروز پیدا میكند. عامل سرماخوردگی به‌طور كلی 200 نوع ویروس است كه در هر فصل تعدادی از آن‌ها بین كودكان شیوع پیدا میكند. معمولا علائم این بیماریهای ویروسی با تب شروع میشود كه آبریزش بینی، عطسه، سرفه و گلودرد را نیز به همراه دارد و در برخی كودكان استفراغ هم به آن اضافه میشود. دوره این بیماری یك هفته طول میكشد كه ابتدا تب و گلودرد و 4 روز بعد سرفه‌هایی است كه گاهی اوقات تك‌تك و گاهی اوقات طولانی است. بعد از یك هفته اگر عوارضی وجود نداشته باشد، كودك بهبود پیدا میكند. عوارض سرماخوردگی در بین كودكان 2 تا 4 ساله معمولا گوش درد‌های عفونی یا «اوتیت» است كه در این موارد درمان‌های خاص گوش دردهای چركی را باید اعمال كرد. گاهی اوقات این گلودردهای عفونی برونشیت ایجاد میكند كه به‌صورت سرفه‌های طولانی در كودكان مشاهده میشود. برای درمان گلودرد مصرف آنتیبیوتیك ضروری است. اگر این بیماری درمان نشود آسیب‌های جدی به بدن وارد میشود.

پیشگیری از سرماخوردگی

سرماخوردگی بسیار واگیردار است، یعنی از طریق تماس، سرفه و ترشحات منتقل میشود. در هر سرفه كودك، میلیون‌ها ویروس در هوا پخش میشود و در میله‌های راهرو یا شیر‌های دست‌شویی پراكنده میشود و به این ترتیب انتقال صورت میگیرد. به همین دلیل به والدین توصیه میشود، چنانچه كوچك‌ترین علائمی از سرماخوردگی از قبیل آبریزش، سرفه یا تب در كودك‌شان دیدند، به‌مدت یك هفته در منزل به كودك استراحت دهند. كودكی كه مبتلا به بیماری ویروسی است در خانواده هم ممكن است اعضای خانواده را مبتلا كند. در این حالت بهتر است كودك با استراحت تحت درمان قرار گیرد ورژیم غذایی ساده و خوب داشته باشد تا بهبود پیدا كند. ممكن است علائم سرماخوردگی خفیف باشد ولی با این حال ویروس پراكنده میشود. معمولا وقتی این كودكان با سایر هم‌كلاسیهایشان تماس داشته باشند و عطسه و سرفه كنند، كودكان دیگر را مبتلا میكنند بنابراین برای پیشگیری باید كودكان سرماخورده جدا شوند. برای ایجاد مقاومت در كودكان نیز 2 راه وجود دارد یكی این‌كه كودك از نظر رشد، طبیعی باشد و وزن و قد كاملا مناسب داشته باشد و بدنش قوی باشد. از نظر تغذیه هم باید به‌گونه‌ای باشد كه غذاهایی كه ارزش تغذیه‌ای بالا دارند و محتوی پروتئین و كالری و ویتامین مناسب هستند، مصرف كنند. به این ترتیب چون بدن‌شان مقاوم است در برابر این بیماری علائم خفیف‌تری خواهند داشت.

كودكم آبله‌مرغان نگیرد!

آبله مرغان به‌دلیل آن‌كه در ایران واكسن آن وجود ندارد كودكان زیادی را مبتلا میكند. این بیماری اغلب در مهدكودك‌ها و مدارس مشاهده میشود و بیشتر كودكان از هم‌كلاسیهایشان این بیماری را میگیرند.

علائم آبله مرغان كاملا واضح است و خانواده‌ها تقریبابه راحتی میتوانند آن را تشخیص دهند. در مورد آبله مرغان، كودك حتما باید با فردی كه به این بیماری مبتلاست تماس داشته باشد. این بیماری با علائم سرماخوردگی مانند تب خفیف شروع میشود و بعد دانه‌هایی روی بدن ظاهر میشود. این دانه‌ها ریز و قرمز و در برخی موارد آبكی است كه در حدود نیم میلیمتر درشت شده و میتركد. ابتدا این دانه‌ها اطراف گردن و صورت و بعد روی سر و سپس به تمام بدن منتشر میشود. دوره كمون این بیماری 01 روز است و این دانه‌ها حدود یك هفته تا 01 روز طول میكشد تا ترمیم پیدا كند. در اینگونه مواقع هم كودكان باید كاملا از سایرین جدا باشند و رژیم غذایی مناسب داشته باشند تا بهبود پیدا كرده و دوباره درس را شروع كنند. آبله مرغان معمولا نیازی به آنتیبیوتیك ندارد و فقط نیاز به داروهای ضد‌خارش دارد. اگر كودكان بهداشت پوست را رعایت كنند، جای این دانه‌ها هم نمیماند. اگر كودكان با فردی كه آبله‌مرغان دارد تماس نداشته باشند به این بیماری مبتلا نمیشوند.

مواظب اوریون باشید

بیشتر كودكان به‌خصوص كودكان 4 ساله، 2 نوبت واكسن (ام‌ام‌آر) را دریافت میكنند. واكسن (ام‌ام‌آر) شامل سرخك، سرخجه و اوریون است و هر كودكی كه 2 نوبت این واكسن را در یك‌سالگی و 18 ماهگی دریافت كرده باشد، ابتلا به اوریون در مورد او بعید به‌نظر میرسد، مگر این‌كه توده‌هایی در اطراف گردن وجود داشته باشد و به اشتباه اوریون تشخیص داده شود. بنابراین والدین نباید نگران ابتلای فرزندشان به این بیماری باشند چون واكسن‌هایش را زده‌اند.

اما ویروس اوریون از طریق قطرات بزاق و ترشحات فرد بیمار وارد بدن میشود. علائم بیماری اوریون به‌صورت تب، ضعف، درد عظلانی و بیاشتهایی شروع میشود و بعد از 48 ساعت اطراف گونه‌ها و زیر بناگوش كودك توده‌های برشته‌ای بروز مییابد. مهم‌ترین علامت اوریون برشته شدن غدد پاروتید است كه در زاویه فك تحتانی قرار دارد و ممكن است یكطرفه یا دو طرفه باشد. بعد از گذشت 7 تا 10 روز این تورم كمتر شده و تب هم فروكش میكند و علائم برطرف میشود.

وقتی كودك دل‌درد میگیرد

یكی دیگر از بیماریهایی كه بچه‌ها در دوران مدرسه بیشتر احتمال ابتلا دارند، اسهال، استفراغ و عفونت‌های دستگاه گوارش است كه میتواند ویروسی یا میكروبی باشد. معمولا بیماریهای دستگاه گوارش با علت ویروسی با تب، استفراغ و پس از گذشت 48 ساعت همراه با اسهال خواهد بود. گاهی اوقات باكتریهایی مثل سالمونلا و شیگلا هم هستند كه در میان كودكان واگیر دارند و در كودكان ایجاد اسهال و استفراغ میكنند. این كودكان حتما باید یك هفته استراحت كنند و به مدرسه نروند و در منزل تحت درمان باشند. زمانی كه كودك دچار استفراغ است، باید به او سرم خوراكی یا دوغ داده شود و بعد از 48 ساعت كه استفراغ برطرف شد تغذیه براساس مایع درمانی و در بزرگ‌ترها كته با ماست و سینه مرغ و هویج باشد تا این دوره یك هفته‌ای طی شود. در اینگونه مواقع حتما به كودكان توصیه میشود از غذاهای نامناسب در مدارس استفاده نكنند و میان‌وعده‌هایی با ارزش غذایی مناسب به همراه خود ببرند و فست‌فودهایی مانند سوسیس و كالباس، چیپس و نوشابه‌های قندی اصلا استفاده نكنند. غذاهایی مانند نان و پنیر و گردو، تخم‌مرغ یا شیرهای آماده و میوه‌ها میتوانند موارد مناسبی برای استفاده در میان‌وعده‌ها باشند. برای پیشگیری از این بیماری مهم‌ترین نكته رعایت مصرف غذاهای مناسب و پرهیز از خوردن غذاهایی است كه دور از یخچال نگهداری شده‌اند. نكته دیگر دوری از فرد مبتلا است. اگر كودكی مبتلا به اسهال و استفراغ باشد در اثر تماس این بیماری را منتقل میكند، بنابراین برای پیشگیری باید از فرد مبتلا دور بود.

ردپای شپش در مدارس تهران

سال گذشته شپش با 35 هزار و 783 نفر در بین دختران ابتدایی و 5 هزار و 451 نفر در بین دختران راهنمایی دومین بیماری واگیر سال تحصیلی دانش‌آموزان بوده است. این بیماری كه در فصل مدارس در دختران بسیار شایع است، به‌صورت دانه‌های ریزی در مو بروز پیدا میكند و بعد از یك هفته تبدیل به شپش میشود. علت این بیماری نیز واگیر بودن آن است. افرادی كه در تابستان به شهرستان‌ها میروند ممكن است در آنجا مبتلا شده باشند و وقتی به مهدكودك‌یا مدرسه میروند، آن را منتقل كنند. از آنجا كه دختران موی بلند دارند و ممكن است زیر مقنعه بهداشت لازم را رعایت نكنند این بیماری در آن‌ها بیشتر دیده میشود. رعایت بهداشت موها، كوتاه كردن مو و شامپوهای مخصوص در طولانی مدت به درمان این بیماری كمك میكند. بهترین راه پیشگیری از این بیماری، رعایت بهداشت و تماس نداشتن با فرد مبتلاست. خارش موی سر علامت مشخصه ابتلا به این بیماری است و مادران باید توجه داشته باشند، بهداشت لازم را رعایت كنند و هفته‌ای یك بار كودك را حمام ‌كنند، موهایش را شانه بزنند و آن را كاملا تمیز كرده و بازدید كنند تا اگر مبتلا شده بود درمان‌های لازم را انجام دهند.

ردپای شپش در مدارس تهران

سال گذشته شپش با 35 هزار و 783 نفر در بین دختران ابتدایی و 5 هزار و 451 نفر در بین دختران راهنمایی دومین بیماری واگیر سال تحصیلی دانش‌آموزان بوده است. این بیماری كه در فصل مدارس در دختران بسیار شایع است، به‌صورت دانه‌های ریزی در مو بروز پیدا میكند و بعد از یك هفته تبدیل به شپش میشود. علت این بیماری نیز واگیر بودن آن است. افرادی كه در تابستان به شهرستان‌ها میروند ممكن است در آنجا مبتلا شده باشند و وقتی به مهدكودك‌یا مدرسه میروند، آن را منتقل كنند. از آنجا كه دختران موی بلند دارند و ممكن است زیر مقنعه بهداشت لازم را رعایت نكنند این بیماری در آن‌ها بیشتر دیده میشود. رعایت بهداشت موها، كوتاه كردن مو و شامپوهای مخصوص در طولانی مدت به درمان این بیماری كمك میكند. بهترین راه پیشگیری از این بیماری، رعایت بهداشت و تماس نداشتن با فرد مبتلاست. خارش موی سر علامت مشخصه ابتلا به این بیماری است و مادران باید توجه داشته باشند، بهداشت لازم را رعایت كنند و هفته‌ای
یك بار كودك را حمام ‌كنند، موهایش را شانه بزنند و آن را كاملا تمیز كرده و بازدید كنند تا اگر مبتلا شده بود درمان‌های لازم را انجام دهند.

توصیه‌های سلامت

به‌طور كلی كودكان باید تغذیه سالم داشته باشند و واكسیناسیون كامل انجام دهند. در مورد تغذیه سالم باید توجه داشت كه غذاهای طبیعی را والدین باید درنظر بگیرند. برخی مواد‌غذایی مورد نیاز كودكان شامل گوشت قرمز و كبابی برای كودكان بزرگ‌تر،  عدس و لوبیاست كه سرشار از آهن است و از كم‌خونی كودك جلوگیری میكند. در دوران مدرسه والدین باید توجه داشته باشند كه كودك‌شان حتما صبحانه خورده به مدرسه برود. شیر، عسل، تخم‌مرغ، نان و پنیر و گردو حتما باید در وعده صبحانه مصرف شود تا سلامت‌شان حفظ شود. توصیه میشود، خانواده‌ها فست‌فودهایی كه ارزش غذایی ندارند، كم یا اصلا مصرف نكنند. همچنین تنقلاتی مانند چیپس و پفك برای كودكان خریداری نشود. خوشبختانه در مدارس فروش این تنقلات ممنوع است. جایگزین مناسب تنقلات برای كودكان گردو، پسته و بادام است كه ارزش غذایی بالایی دارند. میتوان آن‌ها را به‌صورت طبیعی یا پودر شده در غذاها استفاده شود. آجیل منبع بسیار خوب آهن، روی و سلنیوم است كه برای بدن لازم است و میتواند تغذیه كودكان را تكمیل كند.